1766-1817. Nić prowadzącą do Biblioteki Głównej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie można odnaleźć pod koniec XVIII w. Powstała wtedy Królewska Malarnia Stanisława Augusta, potem także nazywana Szkołą Sztuk Pięknych. 1766/67 Bacciarelli dostał zlecenie projektu stworzenia Akademii Sztuk Pięknych. Dobrze zaplanowana i wyposażona szkoła, zorganizowana na wzór czołowych akademii zachodniej Europy nie doczekała się odpowiednio licznej kadry dydaktyków. Po 1768 roku udało się utworzyć kształcącą w trybie niesystematycznym Szkołę Sztuk Pięknych, która działała na terenie Zamku Królewskiego. Posiadała zbiór odlewów gipsowych (obecnie na UW), sztychów, rysunki oryginalne i szkice barwne (m.in. Petera Paula Rubensa /obecnie w Gabinecie Rycin BUW/, Francesco Fidanzy, Francesco Solimeny, Jusepe de Ribery, Sebastiana Ricci, Giovanniego Babtisty Piranesiego), a biblioteka podręczna miała publikacje Joachima von Sandrarta, Jerzego Vasariego, Vignoli, czy m.in. rękopis Francesco Albergati Capacelli: Raccolta di Dissenie d’Anatomia di Ercole Lelli e altri autori offerta all Re di Polonia. Po 1798 roku (po śmierci Stanisława Augusta) szkołą opiekował się Bacciarelli, który szukał wsparcia w Berlinie, w 1803 roku otrzymał koncesję na szkołę sztuk pięknych (rysunek, malarstwo, rzeźba, perspektywa), po 1808 roku szkoła podupadła.

1817. Z inicjatywy Stanisława Kostki Potockiego i Stanisława Staszica, car Aleksander I Romanow założył w Warszawie Królewski (Cesarski) Uniwersytet Warszawski, z pięcioma wydziałami, wśród nich powstał Wydział Nauk i Sztuk Pięknych, z Odziałem Sztuk Pięknych posiadającym katedry: architektury, rysunku, malarstwa, snycerstwa i sztycharstwa. Bacciarelli zostaje honorowym dziekanem nowej uczelni. Przy K(C)UW powstała Biblioteka Publiczna.

1818. Na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych powstała Katedra Bibliografii. Z zakupionej przez Komisję Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego kolekcji Stanisława Augusta liczącej 600000 arkuszy i 25000 rysunków utworzono Gabinet Rycin.

1821. Biblioteka Uniwersytecka zaproponowała założenie bibliotek przy wydziałach.

1822. Biblioteka Historii Sztuki stworzona przy Oddziale Sztuk Pięknych, z podręcznikami do perspektywy, anatomii, ubioroznawstwa, historii narodów, liczyła około 500 woluminów. Zawierała zbiory Stanisława Augusta, Gabinet Rycin, Gabinet Numizmatyczny, gipsy i formy architektoniczne.

1826. Antoni Brodowski domagał się stworzenia biblioteki dla użytku szkoły malarskiej.

1831. Zbiór Oddziału Sztuk Pięknych liczył ok. 1300 woluminów i został wywieziony do Petersburga.

1844. Powstała w Warszawie Szkoła Sztuk Pięknych i powstała Biblioteka Szkoły Sztuk Pięknych. W XIX i pocz. XX wieku bibliotekarzami z zasady był jeden z nauczycieli odnośnej szkoły. Biblioteką (oraz Muzeum) zarządzał m.in. Bolesław Podczaszyński, profesor szkoły, architekt i teoretyk.

1851. Po reformie Cara Mikołaja I w SSP naucza się tylko przedmiotów czysto fachowych.

1853. Oddzielenie WSSP od Gimnazjum na mocy ustawy z tegoż roku.

1858. Biblioteka Szkoły Sztuk Pięknych liczyła 466 dzieł (608 tomów).

1864. Po Powstaniu Styczniowym nastąpiła kasata SSP.

1865. Powstała Warszawska Klasa Rysunkowa i odziedziczyła Bibliotekę po Szkole Sztuk Pięknych. Liczyła ona 725 tomów. Kierownictwo objął Cyprian Lachnicki. Wykształcił się w niej m.in. Wojciech Gerson.

1879 i później. Jakość księgozbioru stopniowo malała. Coraz większe jego części zasiliły inne instytucje.

1904. Na bazie Klasy Rysunkowej powstała Warszawska Szkoła Sztuk Pięknych (na podstawie ustawy z 1902 roku), podobnie jak WKR mieści się na ul. Wierzbowej. Uczniami jej byli m.in. Tadeusz Pruszkowski, Bohdan Marconi.

1907. Szkoła miała Bibliotekę liczącą 208 tomów (z odzyskanych starych zbiorów).

1912. W związku z budową gmachu przy ul. Nabrzeżnej [obecnie Wybrzeże Kościuszkowskie 37] rozpisano konkurs, a wyniki opublikowano w „Architekcie”. Projekt A. Gaviera wygrał, ale nie zachowały się szczegółowe dane projektu. Np. inny projekt, J. Gałęzowskiego i K. Skórewicza przewidywał dla Czytelni 32 m.kw., dla Biblioteki 34 m.kw., dla Muzeum 138 m.kw.

1913. Biblioteka Warszawskiej Klasy Rysunkowej przy Szkole Sztuk Pięknych miała 2 pokoje o pow. 72 m.kw. oraz 3 pokoje przeznaczone na skład pomocy naukowych o powierzchni 90 m.kw.

1918- 1920. Warszawska Klasa Rysunkowa zmieniła nazwę na Miejską Szkołę Sztuk Zdobniczych i Malarstwa [szkołą zawodowa, po 1945 roku reaktywowana jako Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Warszawie]. Warszawska Szkoła Sztuk Pięknych przeszła pod zarząd państwowy.

1923. Wraz z powstaniem Państwowej Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie powstała Biblioteka. Na mocy traktatu ryskiego Gabinet Rycin wraca na UW, a część książek trafia do biblioteki PSSP.

1924. Biblioteka zajmowała salę nad aulą. Dopiero od roku 1928 miała opisane i określane sumy w budżecie SSP.

1925. Biblioteka Szkoły Sztuk Pięknych miała 2308 pozycji w Inwentarzu.

1932. Akademizacja SSP, powstaje Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie. ASP w memoriale do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zwróciła się o godne środki dla Biblioteki, która „powinna odpowiadać potrzebom środowiska”, a nie jak do tej pory, gdy była „upośledzona”.

1936. Od 1 listopada, kierownikiem biblioteki zostaje mgr filozofii Janina Tarkowska (z/d. Osuchowska). Od 1929 roku pracująca w dziale administracji ASP, ukończyła kurs bibliotekarski potwierdzony egzaminem w MWRiOP.

1936/37. Biblioteka otrzymała na I piętrze lokal od strony ogrodu. Posiadała sporą czytelnię, mały magazyn, obszerną umywalnię i WC oraz przedpokój/szatnię dla fartuchów studentów.

1938. Biblioteka była zakładem naukowym. Miała 1667 dzieł, tomów 2002, czasopism 66 tytułów.

1939. Zamknięcie Akademii i MSSZiM w Warszawie. Zbiory Biblioteki ASP zostały przeniesione najpierw do piwnic gmachu Związku Nauczycielstwa Polskiego, a potem do Muzeum Narodowego.

1939-1945. Straty wojenne Gabinetu Rycin BUW sięgnęły 60% kolekcji.

1945-47. Działalność wznowiła Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie. MSSZiM zmieniła nazwę na Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych im. C. K. Norwida.

1945. Biblioteka została włączona jako depozyt do Centralnej Biblioteki Państwowego Instytutu Historii Sztuki. 20 grudnia decyzja została cofnięta. Realne odzyskanie książek nie było jednak łatwe. Początkowo mieściła się na ul. Słonecznej 50, potem część zbioru była na ul. Myśliwieckiej 8.

1946. Biblioteka ASP usytuowana na ul. Słonecznej 50 w Warszawie, miała 2400 woluminów, katalog alfabetyczny i dziesiętny, kierownikiem była Janina Tarkowska. Zakupiono 538 woluminów, prenumerowano 10 czasopism polskich. Biblioteka rozrastała się także dzięki darom instytucji (w tym wielu zagranicznym) i osób prywatnych.

1947. Były podejmowane nieudane próby rekonstrukcji Gabinetu Rycin.

1946-47. Część księgozbioru przeniesiono na ul. Myśliwiecką 8. Plan budowy gmachu Rektoratu przewidywał bibliotekę. Zaplanowano czytelnię na 240 m.kw., salę czasopism 150 m.kw., salę wystawową 75 m.kw., salę rycin 150 m.kw., gabinet kierownika 12 m.kw., salę profesorów 25 m.kw., magazyn 150 m.kw., biuro 22 m.kw., szatnię 9 m.kw., umywalnię 9 m.kw., mieszkanie dla kierownika Biblioteki 112 m.kw., co razem dawało 954 m.kw. Projekt pozostał w sferze planów.

1949. Biblioteka została przeniesiona na Krakowskie Przedmieście 5, do sali Saloniku Chopina.

1950. Połączono obie warszawskie szkoły artystyczne pod nazwą Akademia Sztuk Plastycznych w Warszawie i ich biblioteki (obie wywodzące się z pnia augustowskiego). Biblioteka Akademii Sztuk Plastycznych w Warszawie przejęła z PWSSP 2143 jednostek inwentarzowych. W inwentarzu Biblioteki była 1 książka z XVII, 8 z XVIII i 113 z XIX wieku.

1950-52. Trzy razy zmieniano lokalizację Biblioteki na terenie ASP.

1957. Przywrócono dawną nazwę uczelni: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie.

1964. Powstały plany zbudowania galeryjki wzdłuż ścian czytelni. Do ich realizacji nie doszło z powodu braku funduszy i obaw o nośność konstrukcji.

1974. Biblioteka posiadała druków zwartych 15663, wyd. periodycznych 4523, zbiorów specjalnych 19236 (w tym: plakaty 1643, katalogi artystycznej 2795, tablice zagadnieniowe 4336, pocztówki 610, programy teatralne 453, gemmy 617, wycinki prasowe 1121).

1975. Biblioteka miała uzyskać powierzchnię 374 m.kw. i zostać usytuowana na parterze budynku „A”. Dyrektor Biblioteki Janina Tarkowska odeszła do Komisji Wydawniczej ASP.

1976-2016. Biblioteka rozrastała się stopniowo (około roku 2016 skończyło się miejsce na zbiory). W latach 90. XX w. Biblioteka została skomputeryzowana i wyposażona w program biblioteczny SOWA (obecnie w wersji SQL/MARC21). W tym okresie dyrektorami Biblioteki byli kolejno: Marta Krassowska, Marek Karp, Ewa Węgłowska, Irena Kurnicka-Kępa, Eugenia Krasińska-Kencka.

2017. Biblioteka Główna ASP posiadała 27118 książek, 7983 katalogów artystycznych, 5561 czasopism. Biblioteka miała dostęp do baz danych EPSCO, Wirtualnej Biblioteki Nauki, wielu branżowych czasopism online, korzystała z „Academicy” Biblioteki Narodowej. Biblioteka współpracowała z NUKAT, a potem przystąpiła do programu „Omnis” Biblioteki Narodowej. Od roku 2017 działał Wirtualny Leksykon Biblioteki Głównej ASP. W połowie 2017 roku Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie uzyskała środki na renowację i przebudowę Pałacu Czapskich, w tym na przebudowę i rozbudowę Biblioteki Głównej. W nowej Bibliotece planowane były: magazyn zwarty (większa pojemność Biblioteki o 150%), wolny dostęp do zbiorów (obsługa RFID), bibliomat do obsługi czytelników w systemie 24/7, stanowiska multimedialne do korzystania z sieciowych zasobów informacji. Od marca 2017 roku dyrektorem Biblioteki Głównej ASP w Warszawie był dr Włodzimierz Daszewski.

2021. W czerwcu 2021 roku Biblioteka Główna ASP została uroczyście otwarta po remoncie. Pełną działalność podjęła na jesieni 2021 roku wraz z rozpoczęciem roku akademickiego 2021/2022. W BG jest magazyn zwarty, dwie sale z wolnym dostępem do zbiorów, z inteligentnym regałem do zwrotu książek, obsługą RFID. W salach wolnego dostępu rozpoczęła działalność galeria Per libros ad astra. Pierwszą wystawę miał prof. Tomasz Milanowski, Dziekan Wydziały Malarstwa ASP w Warszawie.

Źródła:
Janina Tarkowska: Z dziejów księgozbioru ASP. W: Zeszyty Naukowe. Zeszyt 3/1982. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 1982.
Archiwum ASP w Warszawie.
Wikipedia – Pałac Czapskich w Warszawie.

W. Daszewski, Zawiłe losy biblioteki ASP, “Sowa Mokotowa” 2018, nr. 2, s. 20